Skutki otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego
Wybór trybu postępowania restrukturyzacyjnego powoduje określone skutki prawne w sferze działalności gospodarczej dłużnika. W zależności od tego czy będzie to – uproszczone postępowania restrukturyzacyjne, postępowanie o zatwierdzenie układu, przyspieszone postępowanie układowe, postępowanie układowe czy postępowanie sanacyjne – konsekwencje z tym związane będą przedstawiały się inaczej. W tym względzie, kluczowym z perspektywy dłużnika oraz wierzycieli będzie data otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego.
Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne
Nowy rodzaj postępowania restrukturyzacyjnego wprowadzono w związku z wystąpieniem epidemii wywołanej wirusem SARS-CoV-2. Z chwilą obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym o otwarciu postępowania uproszczonego, dłużnik objęty zostaje przede wszystkim ochroną przez egzekucją oraz uniknie wypowiedzenia najważniejszych umów. Co do egzekucji należy zwrócić uwagę, że zawieszeniu ulegają wówczas prowadzone postępowania egzekucyjne, nowe postępowania egzekucyjne nie mogą być wszczęte, podobnie jak niemożliwym będzie wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia lub zarządzenia zabezpieczenia roszczenia.
Warto zwrócić uwagę, że przy tego rodzaju postępowaniu ochrona przed wierzycielami będzie działać od dnia obwieszczenia, a więc w innym terminie niż w przypadku najbardziej zbliżonego postępowania do postępowania uproszczonego, czyli postępowania o zatwierdzenie układu.
Postępowania restrukturyzacyjne przewidziane ustawą Prawo restrukturyzacyjne
Postępowanie o zatwierdzenie układu wyróżnia się szczególnie w porównaniu do trzech kolejnych trybów postępowań przedstawionych w ustawie Prawo restrukturyzacyjne, gdyż przy tym postępowaniu to dłużnik działający we współpracy z nadzorcą sądowym składa propozycje układowe (przy pozostałych trybach z ustawy propozycje układowe mogą również składać wierzyciele czy nadzorca sądowy lub zarządca z własnej inicjatywy).
Odnosząc się natomiast bezpośrednio do skutków otwarcia tego postępowania, dłużnik uzyskuje ochronę przed egzekucją od dnia wydania postanowienia dotyczącego zatwierdzenia układu. Z tym dniem, zawieszeniu ulegają uprzednio wszczęte postępowania egzekucyjne.
W przypadku przyspieszonego postępowania układowego czy postępowania układowego, ochrona zostaje udzielona dłużnikowi z dniem otwarcia danego postępowania restrukturyzacyjnego, a zawieszeniu ulegają postępowania egzekucyjne wszczęte przed dniem otwarcia postępowania.
Po wydaniu postanowienia w przedmiocie zatwierdzenia układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu, otwarciu przyspieszonego postępowania układowego lub postępowania układowego nie ma możliwości wszczęcia postępowania egzekucyjnego co do wierzytelności objętych układem.
W stosunku do powyższych postępowań istnieje również możliwość uchylenia dokonanych zajęć, które miały miejsce przed datą otwarcia postępowania. Uchylenie zajęcie może być szczególnie przydatne w przypadku zajęcia rachunku bankowego dłużnika, gdyż w przeciwnym razie dłużnik mógłby zostać pozbawiony dokonywania rozliczeń pieniężnych niezbędnych do kontynuowania działalności gospodarczej.
Postępowanie sanacyjne natomiast należy uznać za postępowanie, które w najszerszym stopniu chroni interes i majątek dłużnika. Przejawia się to przede wszystkim w tym, że wszystkie postępowania egzekucyjne skierowane do majątku dłużnika wchodzącego w skład masy sanacyjnej wszczęte przed dniem otwarcia postępowania sanacyjnego ulegają zawieszeniu z dniem otwarcia tego postępowania, w tym postępowania egzekucyjne prowadzone w celu zaspokojenia wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo na majątku dłużnika. Dodatkowo, sędzia – komisarz jako gospodarz postępowania może uchylić zajęcia dokonane w tych postępowaniach, jak również zajęcia dokonane w postępowaniach zabezpieczających. Rzecz jasna również, po otwarciu postępowania sanacyjnego, niedopuszczalnym jest wszczęcie egzekucji do majątku dłużnika wchodzącego w skład masy sanacyjnej. Po otwarciu postępowania sanacyjnego, przepisy umożliwiają również możliwość odstąpienia od niekorzystnych umów wzajemnych zawartych z udziałem dłużnika.
Powyższe skutki każdego z postępowań restrukturyzacyjnych zostały uzależnione od trybu prowadzonego postępowania. Przepisy prawa restrukturyzacyjnego zapewniają tym samym odpowiednie narzędzia dłużnikowi pozwalające na przywrócenie jego zdolności do realizacji zobowiązań finansowych oraz uniknięcie upadłości. Niejako dają również czas dłużnikowi na podjęcie rozmów z wierzycielami oraz wypracowanie sprzyjających propozycji układowych oraz gwarantują, że w czasie postępowania restrukturyzacyjnego niekorzystne z punktu widzenia dłużnika działania wierzycieli, w szczególności co do egzekucji nie odniosą zamierzonego celu.
